Eleştirel düşünme, bilgilerin doğruluğunu sorgulayarak(nedenlerle), onlardan anlam çıkarma sürecini kapsayan önemli bir üst düzey düşünme becerisidir.
Eleştirel düşünme, bir konuyu birden çok yönüyle ele alıp irdelemeye çalışma biçiminde de tanımlanabilir.
Eleştirel düşünme öğretmen tabanlı eğitim sisteminde öğrencinin de eğitim içinde olduğu bir sistemdir.
Eleştirel düşünme, öncelikle karmaşık durumların ve olayların anlaşılması ve çözümlenerek bir karara varılması sürecinde gerçekleşen zihinsel işlemlerdir. Sözü edilen zihinsel işlemler, sorgulama temelinde akıl ve mantık yürütmeye dayalı işlemlerdir. Bilgiyi, olgular arasında ilişki kurmayı, ortaya atılan savların gerekçelendirilmesini, soruna çeşitli açılardan bakılmasını zorunlu kılar.
Eleştirel düşünmenin beş ana kuralı bulunmaktadır. Bunlar;
1. Tutarlılık; Eleştirel düşünen kişinin düşüncedeki zıtlıkları ortadan kaldırmasıdır.
2. Birleştirme; Eleştirel düşünen kişinin düşüncenin tüm boyutlarını ele alabilmesidir.
3. Uygulanabilme; Kişi anlayabildiklerini de ekleyerek anladıklarını bir modelde uygulayabilmesidir.
4. Yeterlilik; Eleştirel düşünen kişinin deneyimlerini ve sonuçlarını sağlam bir şekilde oturtabilmesidir.
5. İletişim kurabilme; Eleştirel düşünen kişi düşündüklerini birleştirerek anladıklarını çevresine anlaşılır bir şekilde iletebilmesidir.
Eleştirel düşünmenin kazandırdığı özellikler:
· Önyargıların farkına varma
· Sözlü ve yazılı anlatım becerisi
· Tutarlı ve tutarsız bilgileri ayıklama becerisi
· Gerçekler ve iddialar arasındaki farklılığı ayırt edebilme
· Kaynak güvenirliliğini test etme
· Etkili soru sorma becerisi
· Düşünmeyi düşünme yeteneği
· Görüşleri analiz etme ve sorgulama
· Derinlemesine araştırma ve sorgulama
· Çözüm üretme ve değerlendirme
· Farklı düşüncelere hoşgörü ile yaklaşma
· Bağımsız düşünebilme becerisi
· Tarafsız düşünebilme
· Düşünce özgürlüğünü kazandırır.
· Bilgi birikimini arttırır.
· Düşünce sorunlarını çözmede yardımcı olur.
· Neden-sonuç ilişkilerini kurmasını sağlar.
Aşağıda vermiş olduğum linkte ‘ eleştirel düşünme ‘ ile ilgili pek çok bilgiyi edinebilirsiniz.
Vermiş olduğum linkte eleştirel düşünme konusu ele alınmıştır. Öncelikle düşünme becerileri ve eleştirel düşünme kavramlarına açıklık getirilmiş daha sonra eleştirel düşünme kavramının eğitim programlarındaki yeri ve önemi irdelenmiştir. Son olarak eleştirel düşünme becerilerinin eğitiminin değişik yönleri ayrıntılarıyla incelenmiştir.
2. http://tins116.cankaya.edu.tr/uploads/files/dusunmeveelestireldusunme.pdf
Kaynakça
http://www.kayarcik.net
www.elyadal.org.
www.denizli.meb.gov.tr
www.fizikogretmeni.com
0 yorum:
Yorum Gönder